Κείμενο Θέσεων
Η Αστική Εταιρεία “Ιπποκράτης” Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας, από συστάσεώς της και ιδίως από τό έτος 2005 και εντεύθεν, σχεδιάζει καί υλοποιεί προγράμματα περί τό «ευ ζήν» καί «κοινωνείν».
Το 2005, πρώτοι αναδείξαμε τήν παραγωγικήν μνήμην, τήν γαστρονομίαν, τήν αγροφιλίαν, τήν τοποφιλίαν, τήν αισθητικήν του τοπίου, ως τό όχημα διά τήν διαμόρφωσιν ενός νέου πολιτιστικού προτάγματος καί ατομικών συμπεριφορών.
Τότε λίγοι κατανόησαν και αντελήφθησαν την σημασίαν του εγχειρήματος και την δυναμικήν του.
Έκτοτε «πολύ νερό κύλησε στό ποτάμι». Υιοθετήθηκαν, έστω καί αποσπασματικώς, οι θέσεις μας καί πλέον πολλές δράσεις ποικίλων φορέων διενεργούνται κατ΄ έτος.
Η Αστική Εταιρεία “Ιπποκράτης”, σοβαρός μελετητής τής κοινωνίας τού νησιού, διαπιστώνει ότι παρά τά διαδραματιζόμενα καί προβαλλόμενα, η πνευματική καλλιέργεια δεν εξυπηρετείται επαρκώς.
Αυτό συμβαίνει διότι η πνευματική κατάστασις είναι παρακμιακή, εγκλωβισμένη εις τήν «σαρκικήν διάστασιν», η συνείδησις εξαρθρώνεται καί αποδομείται, εμφανίζοντας πολλά ολισθήματα αντιληπτικών και γνωστικών ικανοτήτων. Αυτή η κατάστασις παράγει χάσμα, διά τού οποίου αποκοπτόμεθα από άλλους ανωτέρους κόσμους καί μάς απομονώνει εις τήν μοιραίαν θνητότητα τής μοναχικής υπάρξεώς μας, εντός τού κόσμου αυτού.
Ζώντας την Νέα Εποχή του Μεταμοντερνισμού, βιώνουμε το «τέλος του ιερού».
O άνθρωπος «αντικαθιστά» τον Θεό, η φιλοσοφία και η επιστήμη την θρησκεία και οι λογικές _ισχυρές_ τεχνολoγικές κατασκευές την Αποκάλυψι ούτως διαμορφώνεται το «πολιτικό πρόγραμμα». Δεν είναι τυχαίον ότι οι ήρωες του Μεταμοντερνισμού είναι «φρικιά», «τέρατα», «εκφυλισμένοι».
Όλα υποκύπτουν εις το «στυλ» της «ιδιωτικής αυθεντικότητος», της επιδείξεως της «ασημάντου ιδιοτροπίας». Όλα εδράζονται επί της «επιθυμίας». Αποσυνδεόμενοι όμως του «παρελθόντος» μας, οδηγούμεθα ως «σιωπούντες αμνοί» προς το «σφαγείον» της αγοράς.
Διότι ο άνθρωπος παρητήθη της ικανότητος / δυνατότητός του να ενεργή κατά τρόπον συμβολικόν και να μετέχη άλλων κόσμων, μη αισθητών κατά τη Νευτώνεια φυσική.
Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι η πηγή όχι του «άπαξ γεγονότος», αλλά της ιστορικής διαδικασίας.
Ο καθολικός πολιτισμός κατοχυρώνει την ιδιαιτερότητά του και δια να προκύψη λαμβάνει και τελειοποιεί τον άλλον πολιτισμόν.
Τα έσχατον τέλος του πολιτισμού είναι ο τρόπος του βίου να διαμορφώνη σχέσεις πίστεως ως προς τις αρχές του. Ώστε ο άνθρωπος του καιρού μας να «γνωρίζη» το νόημα των δημιουργημάτων του παρελθόντος και πως η εκφραζομένη δι΄ αυτών φιλοσοφία κατέστη τρόπος του βίου και βιοσοφία της πράξεως.
Δια τούτο ο άνθρωπος του Δυτικού πολιτισμού, ιστάμενος έναντι του παρελθόντος και καλούμενος να το κατανοήση, απαντά ως ο Άγγελος του Παραδείσου, ο οποίος ερωτηθείς περί του σέξ εις τον Παράδεισον, ανεφώνησεν «δεν έχουμε με τι».
H ανθρωπίνη φύσις είναι η πλέον ακατέργαστη και αδιαφοροποίητη πρώτη ύλη, η οποία δεν έχει αναγνωρίσιμη μορφή ει μη μόνον εάν σχηματοποιηθή και μορφοποιηθή από πολιτισμική παράδοσι.
Η παράδοσις διαπλάθει τους τρόπους των σωματικών αναγκών και ικανοποιήσεων. Αυτή προσφέρει την συμβολική περιστοίχισιν του σώματος, των αναγκών του, των ορμών του.
Τρόπος του βίου συμφώνως προς τον πολιτισμόν, σημαίνει να έχης την ικανότητα και να γνωρίζης την ανάγκη, να επιτελής τις σωματικές ροπές συμβολικώς, δηλαδή συμφώνως προς νοηματοδοτημένους ορισμούς της υπάρξεως. Αυτό οδηγεί εις τον αποπρογραμματισμόν των γενετικών επιταγών, ούτως ώστε να οργανώνονται οι βιολογικές λειτουργίες από πολιτισμικές μορφές και η έκφρασις των βιολογικών αναγκών να εξαρτάται από νοηματοδοτημένους τρόπους σκέψεως.
Διά τούς λόγους αυτούς εκπονήθηκε καί σχεδιάσθηκε ολοκληρωμένο πρόγραμμα παρεμβάσεως εις τό Πολιτιστικό γίγνεσθαι και τόν Κοινωνικόν Σχεδιασμόν, μέ στόχο μιά νέα συμμαχία πολιτισμού, γνώσεως, εδάφους, τόπου, δικτύων καί αισθητικής.
Η συμβολική ικανότητα είναι αναγκαία προϋπόθεσις διά τήν κοινωνικήν ικανότητα.
Δεν είναι τυχαίον ότι ο οίκος VERSAΖE επενδύει εις τόν «μαίανδρον», ο οίκος ARMANI εις την λέξιν «emporion», ο οίκος BULGARI εις τόν εκσυγχρονισμόν της Γιαννιώτικης τέχνης.
Κρίσιμο σημείο είναι να αντιληφθούμε τί εστί «πολιτιστικό κεφάλαιο», πώς η τοπική ανάπτυξις συνδέεται μέ τήν πολιτιστικοποίησιν τής αγοράς καί τών προϊόντων. Ο άνθρωπος παραμένει όν συμβολικόν. Ο συμβολισμός καί τό φαντασιακό στοιχείο είναι απαραίτητες συνιστώσες τής υπάρξεώς του ως προσώπου.
Εις το ευρύ και ενδιαφέρον πεδίο των δράσεων μας βασικός σύμμαχος είναι η Ιερά Μητρόπολις Κώου και Νισύρου.
Εις το πρόσωπον του Μητροπολίτου κ.κ. Ναθαναήλ συναντάμε τόν ποιμενάρχη μέ τόν οποίον, και δι αυτού μέ τήν τοπικήν Εκκλησίαν, συνεργαζόμεθα επί θεμάτων της οικογενειακής ζωής καί τής Πόλεως Τόπου Παιδείας. Άλλωστε έχει ήδη δημιουργήσει το δίκτυο βυζαντινών εκκλησιών και ιστορικών τόπων. Πολλές δε ενορίες καλλιεργούν τό κεφάλαιο «τελετουργίες».
Μέ ομάδα Κώων διανοητών, ιστορικών και αρχιτεκτόνων, οργανώνουμε καί άλλες δράσεις περί τήν Πόλεως Τόπου Παιδείαν, τήν αισθητικήν του τοπίου και τον κοινωνικόν σχεδιασμόν.
Με επιλεγμένα Σχολεία, Συλλόγους Γονέων καί Κηδεμόνων και κοινότητες, θα οργανώνουμε δράσεις περί την οικιακήν οικονομίαν και την φιλοσοφίαν της κουζίνας.
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν ιστορικά σωματεία τής Κω, όπως τό Λύκειο Ελληνίδων, η Ένωση Γυναικών Ελλάδας Κω, η Αγαθοεργός Αδελφότητα «Άγιος Ιωάννης ο Ναύκληρος» της Ιεράς Μητροπόλεως Κώου και Νισύρου.
Συνεργάτης καί σύμβουλος τού όλου εγχειρήματος, είναι ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης. Προσβλέπουμε εις την έμπνευσιν και παρουσίαν του.
Ο Mιχάλης Χαραλαμπίδης έχει παράξει σημαντικόν έργον εφ΄ όλων αυτών τών θεμάτων καί διαθέτει σαφώς εμπεδωμένην αντίληψιν καί πρακτκήν. Τό έργο του έχει αποτελέσει τήν βάσιν τής δικής μας εμπνεύσεως.
Τό αυτό ισχύει καί διά τόν κ. Γιώργο Κοντογιώργη. Η εργασία του επί τού Ελληνικού Κοσμοσυστήματος, είναι βασική πηγή τής σκέψεώς μας καί τής διατυπώσεως των θέσεών μας.
Η συμμετοχή του, πνευματική καί φυσική, συμβάλλει είς τήν επιτυχή πορείαν μας.
Στοχεύουμε είς τήν υπέρβασιν τών υφιστάμενων προτύπων καί αγόνων επαναλήψεων.
Με γνώμονα τό δημόσιον αγαθόν, τόν πολίτην κάτοικον και όχι καταναλωτήν, τήν αναθέρμανσιν τής εστίας τής οικογενειακής ζωής, θά πορευθούμε.
Διότι τί σημασίαν έχουν οι δημιουργικές μας προσπάθειες, η μικρότητα τής ατομικής μας δόξας, τό δοξάριον κατά τόν Αγίον Γρηγόριον, όταν καταστρέφεται η δόξα αυτής τής γής, η γενεσιουργός όλων τών άλλων;
Σκοπός μας η ανάκτησις του Ελληνικού Τρόπου του Βίου, εκδήλωσις μέ τήν οποίαν θά ολοκληρώσουμε τόν κύκλον αυτών τών δράσεων.
Πεδία δράσεων.
-
Οικογενειακή ζωή, EΣΤΙΑ.
α) Τελετουργίες:
Οι τελετουργίες είναι οικουμενικός θεσμός, με πολιτισμική ποικιλία, όρος διά τήν κοινωνικοποίησιν, δημιουργούν χώρους συναντήσεως, έχουν συμβολικήν δράσιν, είναι κοινωνικώς προδιαγεγραμμένες, επαναλαμβανόμενες καί αποτελούν δημόσιο γεγονός, ώς λειτουργική δε έκφρασις συλλογικότητος, διαφυλλάττουν τήν ιδιοπροσωπίαν, εκφράζουν τήν κληρονομημένην γνώσιν καί τήν παραγωγικήν μνήμην.
Πυρήνας ό «οίκος».
Με τήν συμμετοχή είς τήν τελετουργίαν, αποτυπώνεται ό επαναπροσδιορισμός των σχέσεων, ή νέα μορφή κοινωνικής οργανώσεως.
β) Οικιακή οικονομία, φιλοσοφία κουζίνας:
Εκφράζει τήν θέσιν τού κοινωνείν εν τοίς πράγμασιν. Οι καθημερινές, μικρές οικιακές εργασίες προάγουν τόν ηθικόν συλλογισμόν καί αναδεικνύουν τήν ηθικήν κρίσιν καί τήν αισθητικήν κρίσιν.
Προάγεται και αναδεικνύεται ένας άλλος οικονομικός πολιτισμός του κοινωνικού γίγνεσθαι.
Συνδέει τήν σύγχρονη αντίληψιν μέ τήν παραδοσιακήν τοπικήν σοφίαν καί μαστοριά.
2) Πόλεων Τόπου Παιδεία.
Να εμπεδώσουμε νέους δεσμούς ή μάλλον να επαναδιατυπώσουμε (διότι υπήρξαν) τούς δεσμούς καί τίς σχέσεις μέ τόν τόπο, τήν τοποφιλίαν καί τήν αισθητικήν τού τοπίου.
Είναι ύβρις η συμπεριφορά της «τοποφαγίας» εναντίον τής γης μας, αυτής τής ιεράς, όταν η ίδια η θεά τήν επέλεξεν διά νά γεννήση ανθρώπους ομοίους με αυτήν κατά τήν σοφίαν και τήν γενναιότητα.
3) Κοινωνικός Σχεδιασμός, Κέντρο Μελετών, Τοπικό Σύστημα, Κοινοτισμός, Κοινότητα, Δημοσκοπικός Δήμος.
Πρόγραμμα μελέτης καί προτάσεων οργανώσεως καί λειτουργίας τού χώρου και της πόλεως, ώστε νά ικανοποιείται η ανάγκη τού «κοινωνείν» καί νά υποστηρίζεται το «ευ ζήν».
Οι έννοιες της συμμετοχής και της εκφοράς γνώμης είναι συστατικά στοιχεία της δημοκρατίας, του κοινοτισμού, του σχεδιασμού.
Από την εποχήν της Μιλήτου και του Ιπποδάμειου σχεδιασμού της πόλεως, γνωρίζουμε ότι «η πόλις, κοινωνία των ελευθέρων εστίν». Ο «κάναβος» ως μέσον σχεδιασμού του χώρου, αντικατοπτρίζει την πολιτικήν και το κοινόν.
Υποδείγματα μετοχής από το απώτατο παρελθόν έως τις Δημογεροντίες των κοινοτήτων, υπάρχουν πολλά. Πυρήνας της λειτουργίας η βιοσοφία «ήσαν πάντες ομού επί το αυτό».
Τεχνικές δια την συμμετοχήν και έκφρασιν γνώμης υφίστανται. Το ζητούμενο είναι η εφαρμογή, ώστε ο ηλεκτρονικός όχλος να μορφοποιηθή εις «δήμον», και η δημοκρατία να εκφρασθή ως «πολιτεία» της τεχνοδικτυακής επικοινωνίας.
Ο Διαρκής Δημοσκοπικός Δήμος είναι ένα ενδιαφέρον πείραμα και αξίζει της προσοχής μας.
Επισυνάπτεται η σχετική εισήγησις του κ. Μιχάλη Χαραλαμπίδη.
4) Ανάκτησις Ελληνικού Τρόπου του Βίου. Πολιτισμική γεωγραφία, Ταυτότητα, Εικονογραφίες, Συμβολικόν κεφάλαιο (ΒΑΡΒΑΡΑ).
Στοχεύουμε είς τήν διαχείρισιν τών ενύλων καί αύλων πόρων καί είς τήν ανάκτησιν τού Ελληνικού τρόπου του βίου.
«Δεν είναι μικρό πράγμα νά έχεις τούς αιώνες μέ τό μέρος σου».
Τά νέα πεδία «μαχών» είναι πλέον ή γεωπολιτική, η γεωοικονομία, ο γεωπολιτισμός. Καί ή νέα συμμαχία είναι η παραγωγική μνήμη, η κληρονομημένη γνώσις, η ανάγκη, το συμβολικόν κεφάλαιον, ο πολιτισμός, το έδαφος, ο τόπος, τα δίκτυα, η αισθητική.
«Ό, τιπερ Έλληνες βαρβάρων παραλάβωσι, κάλλιον τούτο είς τέλος απεργάζονται» (Επιτομίς 987δ).
Έάν δέν παραλάβης, δεν μπορείς νά υπάρξης είς τόν χώρον.
Παράδοσις είναι ή επιβίωσις παναρχαίων ρυθμών ή μορφών, οί οποίες, παρά τίς έν τώ χρόνω μεταμορφώσεις των, διατηρούν αναλλοίωτον τήν αρχέγονον ουσίαν, ώς γνησία έκφρασις ψυχής.
Η διακοπή τής συνέχειας μέ τό παρελθόν, ή επιθυμία αρχής από τό νέο, αποτελεί υποβιβασμό τού ανθρώπου καί αντιγραφή τού ουραγκοτάγκου. Η «συνέχεια» είναι ένας φόρος τιμής όλων όσα διακρίνουν τόν άνθρωπον από τό ζώον.
Τα «Βάρβαρα» (Θρακική Βαρβάρα κατά Μιχάλη Χαραλαμπίδη) είναι ή επιτομή τού «συμβολικού» καί ή έκφρασις «τής παραδόσεως ώς σύγχρονης». (Μιχ. Χαραλαμπίδης).
Τα γαστρονομικά έθιμα, η γαστρονομία (τοπικά προϊόντα, τοπική οικονομία) μαζί μέ τήν θρησκεία, αποκαλύπτουν τά βασικά γνωρίσματα του λαού.
Τα «Βάρβαρα», πρός τιμήν τής Αγίας Βαρβάρας (συνέχεια της αρχαίας παραδόσεως, προσφοράς, πρός τήν Θεάν Εκάτη) νά αποτελέσουν θέμα αιχμής τοπικώς καί αίτημα δημιουργίας δικτύου.
Πέραν της καθιερώσεως εις τήν καθημερινήν ζωήν μας, στοχεύουμε εις την σύμπραξιν μέ τό Πανελλαδικό δίκτυο αξιοποιήσεως του Συμβολικού Κεφαλαίου.
ΒΑΡΒΑΡΑ, υπόδειγμα “συμβολικού κεφαλαίου”.
Πυλώνας τής παραγωγής, τών αγορών, τής οικονομίας, ό συμβολισμός, τό σύμβολο.
Οί εικονογραφίες (θρησκεία, γλώσσα, τρόποι τού βίου, εδαφικότητα, τοπικότητα, γεύσεις, οσμές, κ.ά.) εκφράζουν τήν βιωματικήν σχέσιν τού ανθρώπου μέ τόν τόπον καί τήν συλλογικότητα.
5) Οικογένεια, έρευνα, Παραβατικότητα ανηλίκων.
Νά αξιοποιήσουμε τίς δυνατότητες τού άρθρου 16 Ν2713/1999, όπως αυτό έχει διατηρηθεί είς τόν Δημοτικόν Κώδικα, Ν. 3463/2006.
Έρευνα περί των χαρακτηριστικών των οικογενειών της νήσου Κω, προκειμένου να αποτυπωθούν θέματα λειτουργικότητας, δυσλειτουργίας, παθολογίας κ.λπ.
Επίσης θέματα σχετικά με την παραβατικότητα ανηλίκων. Επανανεργοποίησις του προβλεπομένου Συμβουλίου, παρά τω Δήμω Κω, παρακολούθησις και αξιολόγησις της καταστάσεως και επικαιροποίησις της κατά το παρελθόν διεξαχθήσης έρεύνης η οποία εδημοσιεύθη εις το περιοδικόν ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ το 2006.
6) Ανθρωπολογική, Οντολογική ερμηνεία κρίσεως, πρότασις εξόδου.
Μελέτη σχετική με την πνευματικότητα και την έννοιαν του συμβολικού.
7) Η ζωή μέ τήν σύγχρονη φυσική, Μη γραμμική Δυναμική Ψυχιατρική.
Αλλαγή επιστημονικού υποδείγματος.
«Βλέπουμε» τό περιβάλλον, τόν κόσμον, όχι όπως είναι είς τήν πραγματικότητα, αλλά όπως οί αισθήσεις μάς επιτρέπουν νά τόν αντιληφθούμε.
Οί αισθήσεις δύνανται νά καταγράψουν καί νά σχηματοποιήσουν σχήματα μορφοποιημένα μόνον είς χώρους τριών διαστάσεων, οί οποίοι, χώροι, περιγράφονται από τήν Ευκλείδειαν Γεωμετρίαν.
Τά σχήματα άτινα μορφοποιούνται είς χώρους περιγραφομένους από μή-Ευκλείδειες Γεωμετρίες (π.χ. LOBATSCHEWSKI, RIEMANN) δέν δύνανται νά καταστούν αντιληπτά από τίς ανθρώπινες αισθήσεις. Ό άνθρωπος δηλαδή σχηματίζει αυθαιρέτως, μέσω τών αίσθήσεών του, μία ελαχιστοτάτη Ευκλείδεια υποκειμενική τομή τού συνεχούς μή Ευκλειδείου χωροχρονικού γίγνεσθαι, εντός τής οποίας δημιουργούμε ό,τι ονομάζουμε «κόσμο τών αισθήσεών μας».
Ακόμα καί όταν ένα σύστημα έχει μία καθαρή κατάστασιν, τά υποσυστήματά του γενικώς δέν «έχουν» άντιστοίχως τίς δικές τους καθαρές καταστάσεις. (Αυτού τού τύπου τά συστήματα ονομάζονται «εναγκαλισμένα»).
Χαρακτηρίζονται δέ από τήν «μη διαχωριστικότητα», τό «όλον» δηλαδή δέν συντίθεται από τίς καταστάσεις τών συστατικών του μερών.
Τά συστήματα τής κβαντομηχανικής έχουν τίς εγγενείς ιδιότητες τών πλειόνων βασικών μερών καί ούτως τό όλον είναι διαφορετικόν από τά επιμέρους.
Ή επεξεργασία συμβόλων είναι βασικό στοιχείο των «μή γραμμικών φυσικών συστημάτων». Σχετίζεται μέ τήν δυναμικήν τών παράξενων ελκυστών καί τών παραμέτρων τάξεως. Οι «παράξενοι ελκυστές» επιτρέπουν είς τά συστήματα, πέραν τού μετασχηματισμού καί τής καταναλώσεως ενεργείας, νά επεξεργάζονται «σύμβολα».
Ούτως ερμηνεύονται οί «συντακτικές» και «σημαντικές» λειτουργίες τού γλωσσικό-γνωστικού συστήματος, όσον καί ή σχέσις τους μέ τό «πραγματιστικό» επίπεδο (νευρωνικό, φυσικό χημικό, κά.).
Ή δυναμική τών παράξενων ελκυστών αντιστοιχεί είς τήν δυνατότηταν τών φυσικών συστημάτων νά εμφανίζουν απρόβλεπτην καινοφάνειαν μελλοντικών καταστάσεων.
Μυστηριακή πολιτική είναι ή μύησις είς έναν άλλον τρόπον κατανοήσεως καί προσλήψεως τού κόσμου.
Ή εσχατολογία ώς συμβολική πολιτική, ανήκει κατ΄ εξοχήν είς τήν αισθητικήν σφαίραν, διότι ή εκκλησιαστική πράξις, αισθητοποιεί τίς δυνατότητες τού κόσμου είς μίαν ποιοτικήν διάστασιν πέραν εκείνης τής καθημερινότητος (μεταμορφώνει τίς αισθήσεις είς αισθητά).
Ό Άγιος Μάξιμος Όμολογητής, διατύπωσε τήν σχέσιν ανάγκης-ελευθερίας, δια του θελήματος.
Τό «θέλημα» διακρίνεται είς τό φυσικόν καί τό γνωμικόν. Τό πρώτο εκφράζει τό «θέλειν» καί τό δεύτερο τό «πώς θέλειν».
Τό «θέλειν» είναι προϊόν τής φύσεως, τό «πώς θέλειν» είναι ό τρόπος ενεργοποιήσεως τού «θέλειν», είναι προσόν τής υποστάσεως του Προσώπου.
Τό γνωμικόν θέλημα αξιοποιεί τήν ενέργειαν τού φυσικού θελήματος πρός τήν πληρότητα τής ζωής. Παρέχει δε τόν «τρόπον» υπάρξεως είς τό φυσικόν θέλημα, ό οποίος «τρόπος» δύναται νά απελευθερώση τό φυσικόν θέλημα από τίς αναγκαιότητες τής κτιστής φύσεως καί νά τό διανοίξη πρός τήν ελευθερίαν τού Προσώπου.
Ή πρόσληψις, κατανόησις καί εμπέδωσις τού νέου επιστημονικού υποδείγματος, θά τροποιήση τήν αντίληψιν τού ανθρώπου διά τόν «κόσμον» καί θά αντιστοιχιθή άρμονικώτερα ή ζωή του επί γής. Πρός ώρας τείνει νά διαμορφωθή ή αναγκαία κρίσιμη μάζα.
Αντιστέκονται όμως άνθρωποι καί ομάδες (συμφερόντων), οί οποίοι δεν «δύνανται» ή δέν θέλουν νά αποδεχθούν τήν νέαν πραγματικότητα.
Δημήτριος Κ. Γερούκαλης
Κως, Μάιος 2019